Maatregelen tegen ultrafijnstof

Schiphol neemt een groot aantal maatregelen om jou, als je op het platform werkt, beter tegen ultrafijnstof te beschermen. Ultrafijnstof ontstaat vooral door het verbranden van diesel en kerosine. We schaffen daarom steeds meer voertuigen op elektriciteit aan in plaats van op diesel.

Ook vergroten we de afstand tussen jou en voertuigen en vliegtuigen. We zijn met LVNL in gesprek over een nieuwe vertrekprocedure. Hierbij starten vliegtuigen hun motor niet bij de gate maar verder weg. Ook delen we mondneusmaskers uit. Zo’n masker beschermt je tegen het inademen van ultrafijnstof als je op het platform bent.

En we doen proeven om te kijken hoe we ultrafijnstof van het platform weg kunnen krijgen. Bijvoorbeeld of het helpt als we schone lucht op het platform blazen.

Dit zijn onze maatregelen

Op de luchthaven

  • Zo min mogelijk motoren aan tijdens het taxiën
    Eind 2022 zijn de regels voor taxiën op Schiphol aangescherpt. Piloten moeten in principe taxiën op één motor. Of als een vliegtuig meer dan twee motoren heeft, op zo min mogelijk motoren. Door minder motoren te gebruiken, stoten vliegtuigen minder emissies uit. Hiermee wordt tot 30% minder brandstof gebruikt, blijkt uit schattingen. Vooral aankomende vliegtuigen maken het verschil. Vliegtuigen die opstijgen moeten uit veiligheidsoverwegingen de motor een aantal minuten opwarmen. De piloot maakt de keuze wanneer de vliegtuigmotoren aan- en uitgaan. Schiphol gaat hier actief op toezien.

  • Minder gebruik van de hulpmotor
    De regels om de hulpmotor (APU) in het vliegtuig te gebruiken tijdens het parkeren zijn aangescherpt. De toegestane draaitijd tijdens het parkeren voor vertrek gaat in april 2023 omlaag: van 10 naar 5 minuten. Dat zorgt voor minder kerosine verbruik en dus minder uitstoot. Schiphol gaat hier actief op toezien.

  • PCA aanbieden
    Bij een aantal gates bieden we vanaf de zomer van 2023 ‘pre-conditioned air’ (PCA) aan. PCA zorgt ervoor dat er frisse lucht aan boord van het toestel is terwijl het geparkeerd staat. Door gebruik van PCA hoeft de hulpmotor van het vliegtuig minder aan en is er dus minder uitstoot. In 2024 wil Schiphol dit op alle vliegtuigopstelplaatsen aanbieden.

  • Aanpassen vertrekprocedures
    We passen de vertrekprocedures bij een aantal gates aan. Hierdoor komen medewerkers op deze gates op een grotere afstand van draaiende vliegtuigmotoren. Een van de aanpassingen is het veranderen van een push-back in een push-pull. Hierbij wordt het vliegtuig naar achteren geduwd en ook een stuk naar voren getrokken. De motoren starten dan verder weg en het vliegtuig hoeft niet meer op eigen stuwkracht een bocht te maken in de buurt van de gates. Deze aanpassing is al goedgekeurd door Luchtverkeersleiding Nederland. Bij D23 en D44 maken we sinds 14 juni gebruik van de push-pull.
    Voor de andere aanpassingen wachten we nog op toestemming van LVNL. Ook gaan we testen wat de impact van deze maatregelen op de luchtkwaliteit is. Met de sector gaan we een plan maken hoe we de vertrekprocedures op de luchthaven kunnen optimaliseren om de luchtkwaliteit beter te maken.

  • Onderzoekslab op het platform
    Sinds februari 2023 gebruiken we de gates D23 en D44 zo min mogelijk. Deze gates werden veel gebruikt vanwege de korte loopafstand voor passagiers. Maar omdat deze gates in een hoek liggen, is de push back procedure ongunstig en starten de motoren direct richting de gate aan de overkant. Het vermoeden is dat op deze locatie ultrafijnstof kan blijven hangen. We zetten de gates daarom zo min mogelijk in totdat we hier duidelijkheid over hebben. Als ze worden ingezet, is dat met een aangepaste vertrekprocedure.
    Doordat het nu minder druk is bij D23 en D44, hebben we de ruimte om onze nieuwe maatregelen te testen. Deze plek is het onderzoekslab op het platform. Daar kunnen we allerlei experimenten uitvoeren om het effect van onze maatregelen snel en goed te testen.

  • Elektrische voertuigen
    Op het platform zie je steeds meer voertuigen op elektriciteit in plaats van diesel of benzine. Bagagetrekkers, schaarliften, laadplatforms, hotelshuttles, steeds meer van deze voertuigen zijn elektrisch. Het aantal voertuigen op fossiele brandstof wordt in de komende jaren langzaamaan afgebouwd. Om deze ambitie te ondersteunen investeert Schiphol in meer laadstations, naast de 750 die er momenteel aan airside al zijn.
    Lees meer over elektrische voertuigen

  • Elektrische bussen op het platform
    Alle bussen in het start- en landingsterrrein rijden op elektriciteit. Er rijden hier geen dieselbussen meer.
    Lees meer over elektrische bussen op het platform

  • Walstroom en E-GPU’s
    Bij 78 van de 128 gates bij de terminal is walstroom beschikbaar. Dit aantal wordt de komende jaren verhoogd. Walstroom betekent dat medewerkers het vliegtuig kunnen aansluiten op elektriciteit. Stilstaande vliegtuigen kunnen hierdoor hun hulpmotor uitlaten om alle systemen aan boord van stroom te voorzien. Ook loopt er een pilot met Ground Power Units op elektriciteit in plaats van diesel. In samenwerking met KLM zijn 30 E-GPU’s besteld om de dieselvariant te vervangen. In combinatie met de vaste stroompunten (walstroom) die op verschillende pieren worden aangeboden, worden vliegtuigen aan de gate op heel Schiphol uitstootvrij voorzien van energie. Het is verplicht om elektrisch grondmateriaal te gebruiken als dat aanwezig is.
    Lees meer over walstroom en E-GPU’s

  • Duurzaam taxiën
    Tussen nu en 2030 wordt duurzaam taxiën, waar mogelijk de standaardprocedure op Schiphol. Dat staat in de roadmap duurzaam taxiën die Schiphol samen met Corendon, Transavia, KLM, LVNL en dnata in 2021 publiceerde. Bij duurzaam taxiën sleept een taxibot, een speciaal voertuig, vliegtuigen van hun opstelplaats naar de startbaan (of andersom). Daardoor kunnen de motoren tijdens het taxiën het grootste deel uitblijven. Schiphol heeft in 2022 twee taxibots aangeschaft, waarmeevervolgproeven worden gedaan op de luchthaven. Elke succesvolle proeffase gaat over in een groter standaardproces.
    Lees meer over duurzaam taxiën

  • Verduurzamen gebouwen
    Steeds meer gebouwen op Schiphol worden voorzien van warmte- en koudeopslag (wko). Dit is een duurzaam systeem dat energie in de vorm van warmte en koude opslaat in de bodem. Hierdoor hebben we veel minder gas nodig. Dit vermindert de uitstoot van ultrafijnstof door gasgestookte installaties. Als we moeten bijstoken met gas, gebeurt dit gedeeltelijk met biogas.
    Lees meer over wko op Schiphol

In de lucht

  • Korte afstanden met de trein
    Schiphol is er voorstander van dat reizigers voor korte afstanden (tot 700 km) de trein te nemen in plaats van het vliegtuig. Vanuit Schiphol en vele andere stations gaan er treinen naar Antwerpen, Brussel, Parijs, Londen en diverse bestemmingen in Duitsland.

  • Duurzame brandstof
    Duurzame vliegtuigbrandstof gaat bijdragen aan vliegen met minder emissies als ultrafijnstof. Biokerosine is al verkrijgbaar, ook op Schiphol, en het is bewezen dat het veilig is. Het is nu een kwestie van de markt aanjagen en andere soorten, zoals synthetische brandstof, ontwikkelen. Daarom investeert Schiphol, samen met andere partijen uit de luchtvaart, in het ontwikkelen en opschalen van duurzame vliegtuigbrandstof. Afgesproken is het aandeel duurzame brandstof op Schiphol uit te breiden. De ambitie is dat in 2030 van alle getankte brandstof 14% duurzame brandstof is.
    Lees meer over biokerosine
    Lees meer synthetische kerosine

  • Ondersteunen elektrisch vliegen
    Op de langere termijn gaan elektrische vliegtuigen bijdragen aan vliegen met minder emissies zoals ultrafijnstof. Elektrisch vliegen is nog volop in ontwikkeling. Schiphol ondersteunt dit.
    Lees meer over Schiphol en elektrisch vliegen

  • Stimuleren aanschaf schonere vliegtuigen
    Hoe minder uitstoot een vliegtuig dat op Schiphol landt heeft, hoe minder het betaalt. De meest stille en schone vliegtuigen betalen 45% van het basistarief. Daarmee wil Schiphol de aanschaf van schonere toestellen stimuleren.
    Lees meer over schone vliegtuigen betalen minder

  • Inzetten op efficiënter vliegen
    Schiphol zet zich in voor efficiënter vliegen. Dat scheelt emissies als ultrafijnstof. Efficiënter vliegen kan door het herindelen van het Europese luchtruim en het optimaliseren van aan- en uitvliegroutes.
    Lees meer over efficiënter vliegen

Op weg naar de luchthaven

  • Stimuleren openbaar vervoer en fiets Schiphol stimuleert de reiziger om met het openbaar vervoer naar de luchthaven te komen in plaats van de auto. Het treinstation ligt onder de terminal en verbindt veel steden direct met Schiphol. Ook zijn we voorstander van het doortrekken van de Noord/Zuidlijn en stimuleren we medewerkers om met het openbaar vervoer of op de fiets naar Schiphol te komen.
    Lees hoe Schiphol het gebruik van het openbaar vervoer stimuleert

  • Elektrische bussen Al sinds maart 2018 rijden er op en rond Schiphol ruim 200 elektrische openbaar vervoerbussen van Connexxion en dat worden er steeds meer. Het is een van de grootste elektrische busvloten van Europa.
    Lees meer over de elektrische bussen in de regio

  • Elektrische taxi’s De officiële Schiphol taxi’s gebruiken sinds 2014 duurzame voertuigen. Samen zijn ze goed voor 145 elektrische taxi's (voornamelijk Tesla) en 40 taxibusjes op biogas. Andere taxibedrijven op de luchthaven zijn verplicht aangesloten bij de Stichting Taxi Controle en moeten aan specifieke duurzaamheidseisen voldoen. Deze extra taxivloot bestaat uit nog eens 397 emissievrije voertuigen.
    Lees meer over de elektrische taxi’s

Ter beschikking stellen FFP2 mondneusmaskers

Het is vrijwillig, maar als je aan airside werkt, raden we je aan een FFP2 mondneusmasker te dragen. Informeer hiernaar bij je werkgever. Als je je masker volgens de instructie draagt op een gladgeschoren huid, kan het tot 94% tegen ultrafijnstof beschermen. Draag het mondneusmasker als je in de buurt bent van uitlaatgassen van vliegtuigen en dieselmotoren. Draag het ook op plekken met druk verkeer waar de RH-weg overkapt is. En verder op alle momenten dat je dit zelf nodig vindt.

Pilot Persoonlijke adembescherming Schiphol is in de zomer van 2023 een onderzoek gestart naar persoonlijke adembescherming waarbij een aantal medewerkers verschillende maskers hebben getest tijdens het werk. Halverwege 2024 weten we welke maskers het meest geschikt zouden zijn voor welke functies. Zo onderzoeken we hoe persoonlijke adembescherming ingezet kan worden om zoveel mogelijk te voorkomen dat medewerkers worden blootgesteld aan ultrafijnstof.