Interview Peter van Wijk: Bye bye Havenmeesterweg, welkom Koepelstraat

Kan dat zomaar: een weg weghalen? ‘De grond is eigendom van Schiphol. Dat maakt het voor ons wat makkelijker, maar het is wel een weg met openbare status. Daarom moeten we aan gemeentelijke en landelijke vergunningen en richtlijnen voldoen. We hebben een flink juridisch traject moeten doorlopen om de Havenmeesterweg te mogen verwijderen.’

Aap op de schouders

Vooral taxi’s, bussen, toeleveranciers en werknemers maken gebruik van de Havenmeesterweg. Het is voor hen een van de belangrijkste wegen in het gebied Schiphol-Centrum. Maar waar laat je al dat verkeer als je deze weg afsluit? ‘Toen ik deze vraag stelde tijdens een vergadering kreeg ik meteen de aap op de schouders: ga jij dat maar eens uitpuzzelen.’

Een nieuwe verbindingsweg

Dat ‘even uitpuzzelen’ betekende talloze uitdagingen tackelen. Want dat er een nieuwe verbindingsweg moest komen, was snel duidelijk. Maar waar moest die komen? En welke problemen bracht dat allemaal met zich mee?

‘Een oplossing zoeken aan airside kon niet. Want het is natuurlijker makkelijker om een busje om te leiden dan een heel vliegtuig. Dus moest het aan landzijde gebeuren. Dat lukt meestal wel, alleen nu waren de gevolgen aan landzijde echt ontzettend groot. Want al snel werd duidelijk dat niet alleen het gebrek aan ruimte bovengronds een probleem was.’

Alle hoofdleidingen van de luchthaven

‘Het grootste probleem bleek onder de grond te liggen. Onder de Havenmeesterweg liggen namelijk alle hoofdleidingen van de bestaande terminal, van rioolpijpen tot gasleidingen en stroomkabels. Daar zit bijvoorbeeld de hoofdgasleiding waardoor de hamburgertent in de bestaande terminal z’n hamburgers kan bakken. Gelukkig hadden we nog tijd genoeg om allerlei varianten te onderzoeken hoe we dit konden oplossen.’

Gloednieuwe Koepelstraat

De keuze voor de locatie van de gloednieuwe Koepelstraat was een peulenschil vergeleken bij het probleem van de berging van alle kabels en leidingen. ‘De Koepelstraat ligt echt onder de Ceintuurbaan-Zuid. Als verbindingsweg een prima plek, maar voor het bergen van alle kabels en hoofdleidingen was de ruimte te krap.’ Opnieuw was creativiteit nodig.

‘Ook kabels en leidingen hebben ruimte nodig. Je kunt ze niet allemaal op elkaar gooien. Je moet er bijvoorbeeld bij kunnen om onderhoud te doen. Bovendien zijn er kabels die elkaar beïnvloeden. Zo kun je een hoogspanningskabel niet in de buurt leggen van een koperkabel waar telefoonverkeer doorheen gaat. Want ik kan je zeggen: dan verstaan wij elkaar niet meer.’

Inspectieluiken in het asfalt

Opnieuw was het puzzelen geblazen. ‘Samen met Arcadis (ontwerp) en de uitvoerende partijen BAM en Royal HaskoningDHV hebben we allerlei technische oplossingen bedacht om alle kabels en leidingen toch te kunnen bergen op deze plek. Zo hebben we de vormgeving van de funderingen van het viaduct van Ceintuurbaan-Zuid aangepast, zodat er allerlei kabels langs en overheen kunnen lopen. Ook zitten er inspectieluiken en extra putten in het asfalt.’

Schoenlepelmanagement

Gezien alle problemen: waarom was deze locatie dan toch de beste keuze voor de aanleg van de nieuwe Koepelstraat? ‘Schiphol-Centrum is vol. Met een vergrootglas zagen we nog een klein plekje waar we de nieuwe verbindingsweg konden leggen. Het was de enige optie. Het is, zoals ik het vaak noem, ‘schoenlepelmanagement’. We hebben de nieuwe weg er moeten inproppen, waarbij we net aan alle eisen konden voldoen.’

‘Bouwen op zich is niet de uitdaging op de luchthaven’, legt Peter uit. ‘Zorgen dat je kúnt bouwen, is de uitdaging op Schiphol. Alles is zo krap en met elkaar verbonden: als je de plattegrond erbij pakt en je verplaatst links onder een steen, dan beweegt het rechtsboven bij wijze van spreken. Alles hangt met elkaar samen. Bovendien moet de luchthaven operationeel blijven. Er mag niets uitvallen of fout gaan.’

Luchtverkeersleiders in de koepel

Waar komt de naam van de Koepelstraat vandaan? ‘Op Schiphol hebben we veel straatnamen die met de luchtvaart te maken hebben. Deze nieuwe straat loopt langs de verkeerstoren. Het bovenste gedeelte van de toren heet ‘de koepel’, een bekend begrip onder medewerkers van Schiphol. Daar zitten de luchtverkeersleiders op 80 m hoogte. Vandaar de naam: Koepelstraat.

Vanaf 15 december is alles anders

Ook de datum waarop de Havenmeesterweg dichtgaat voor verkeer en de nieuwe Koepelstraat opent, is geen toeval. ‘Op 15 december verandert jaarlijks de landelijke dienstregeling Openbaar Vervoer. Op de Havenmeesterweg waren twee bushaltes. Ook die verdwijnen. Op de Koepelstraat zijn geen bushaltes.

Ook de fietspaden en trottoirs komen voorlopig niet terug, want de grond naast de Koepelstraat wordt één grote bouwplaats voor de bouw van de nieuwe terminal. Wat voor hen (en andere verkeersdeelnemers) de alternatieven zijn, kun je hier lezen.

Feestvieren bij de opening

Gaat op 15 december 2019 de vlag uit bij de opening van de nieuwe Koepelstraat? ‘De sluiting van de Havenmeesterweg is slechts een kleine stap in het proces om uiteindelijk onze nieuwe terminal te kunnen bouwen. De opening van een nieuwe weg wordt meestal niet gevierd, heb ik ervaren. Het werkt eigenlijk zo: als iedereen de dag erna in rep en roer is en het staat meteen op social media, dan weet je dat er iets niet helemaal goed is gegaan. Als je de dagen erna niets hoort, dan is dat een teken dat je het goed hebt gedaan. Iedereen gaat er blijkbaar vanuit dat alles goed gaat, maar als je midden in zo’n traject hebt meegedraaid, weet je dat dat echt niet vanzelfsprekend is.’